بنزودیازپین ها یکی از انواع رایج داروهای ضد اضطرابی هستند. این داروها به دلیل ایجاد اثرات آرام بخشی فوری اغلب برای درمان مشکلات خواب و انواع اختلالات اضطرابی نظیر حملات عصبی تجویز می‌شوند. از جمله بنزودیازپین ها می توان کلردیازوکساید، دیازپام، آلپرزولام، لورازپام و … اشاره کرد. نکته قابل توجه اینجاست که همه داروهای بنزودیاپینی قابلیت ایجاد وابستگی جسمانی و روانشناختی دارند و به عبارت دیگر اعتیاد آور هستند. از همین رو مصرف آن ها حتما باید در دوزهای کنترل شده و زیر نظر متخصص صورت بگیرد. برای آشنایی با سایر انواع داروهای ضد اضطراب کلیک کنید.

منبع :  بنزودیازپین ها 

 آشنایی با بنزودیازپین ها و مکانیسم اثر آن ها

بنزودیازپین‌ها یکی از انواع داروهای آرام بخش هستند که بیش از همه در درمان اختلالات اضطرابی تجویز می‌شوند. البته ممکن است در برخی شرایط دیگر نیز کاربرد داشته باشند. مکانیسم اثر بنزودیازپین‌ها به طور دقیق شناخته شده نیست. با این حال به نظر می‌رسد که این طبقه دارویی تاثیرات خود را از طریق انتقال دهنده‌های عصبی شیمیایی در مغز اعمال می‌کند.

یکی از این انتقال دهنده‌ها، گابا است که به عنوان مهار کننده عملکرد سیستم عصبی مرکزی شناخته می‌شود. دانشمندان بر این باورند که فعالیت بیش از حد سیستم عصبی منجر به بروز علائم اضطرابی می‌شود. در همین راستا بنزودیازپین‌ها با افزایش اثرات مهاری گابا فعالیت سیستم عصبی را در مغز و نخاع کاهش داده و بهبود اضطراب و رفع تنش را به همراه می‌آورند.

موارد مصرف بنزودیازپین‌ها

بنزودیازپین‌ها بیش از همه به عنوان داروهای ضد اضطرابی شناخته می‌شوند. با این حال آن‌ها موارد مصرف گسترده‌ای دارند و علاوه بر درمان اختلالات اضطرابی اغلب برای درمان مشکلات صرع و تشنج، بی خوابی و سایر مشکلات خواب نیز تجویز می‌شوند. هم چنین از برخی داروهای بنزودیازپینی برای بیهوشی عمومی، رفع اسپاسم عضلانی، رفع علائم سندروم محرومیت از الکل و بیقراری‌های مرتبط با آن، بهبود حالت تهوع و استفراغ، درمان افسردگی و حملات عصبی استفاده می‌شود.

عوارض جانبی مصرف بنزودیازپین ها

بنزودیازپین ها همانند هر طبقه دارویی دیگری ممکن است منجر به بروز برخی عوارض جانبی شوند که البته برای همه کسانی که از این داروها استفاده می‌کنند لزوما اتفاق نمی‌افتند. از جمله رایج‌ترین عوارضی که در پی مصرف داروهای بنزودیازپینی مشاهده می‌شوند می‌توان به احساس رخوت، ضعف، سرگیجه و بروز مشکلاتی در حفظ تعادل حرکتی اشاره کرد. موارد زیر از دیگر عوارض جانبی هستند که ممکن است توسط مصرف کننده داروهای بنزودیازپینی گزارش شوند.

• پایین آمدن خلق و احساس افسردگی
• از دست دادن جهت یابی
• سردرد
• بروز مشکلاتی در خواب
• احساس گیجی
• افزایش تحریک پذیری و پرخاشگری
• بروز اختلالاتی در حافظه

وابستگی جسمانی و روانشناختی به بنزودیازپین ها

یکی از عوارض جانبی بسیار مهم داروهای بنزودیازپینی که باید به طور جداگانه‌ به آن پرداخته شود، اعتیادآوری یا همان ایجاد وابستگی جسمانی و رواشناختی است. از همین رو هرگونه مصرف سرخود این داروها ممنوع است. هم چنین کسانی که تحت درمان با داروهای بنزودیازپینی قرار دارند نباید به یک باره مصرف خود را قطع کنند چرا که این کار منجر به بروز سندروم محرومیت می‌شود.

از جمله علائمی که در این شرایط اتفاق می‌افتند می‌توان به بی خوابی مفرط، احساس بی قراری و از دست دادن اعتماد به نفس اشاره کرد. اگر بیش از چند ماه است که از بنزودیازپین‌ها استفاده می‌کنید قطع ناگهانی دارو بسیار خطرناک است. در این شرایط اغلب علائم جدی نظیر تشنج، لرزش بدن، اسپاسم عضلانی، استفراغ و تعریق زیاد بروز پیدا می‌کنند. برای پیشگیری از این مشکلات حتما باید قبل از اینکه تصمیم به کنار گذاشتن دارو بگیرید با متخصص مشورت نمایید.

داروهایی که با بنزودیازپین ها تداخل دارند

بنزودیازپین ها اگر به طور همزمان با داروهایی که عملکرد سیستم عصبی مرکزی را کاهش می‌دهند مصرف شوند، به بروز رخوت بیش از حد و کاهش هشیاری می‌انجامند. از جمله مواد و داروهایی که کاهش دهنده عملکرد سیستم عصبی مرکزی هستند و با بنزودیازپین ها تداخل دارند می‌توان به الکل، باربیتورات ها، مواد مخدر و داروهای آرام بخش اشاره کرد. برخی از داروها نیز بر متابولیسم کبدی بنزودیاپین ها اثر می‌گذارند و باعث می‌شوند که دارو دیرتر از بدن دفع شود. از جمله این داروها می‌توان به فلوکستین، سایمتادین، دپاکین و کتوکنازول اشاره کرد.

مثال هایی از داروهای بنزودیازپینی

بنزودیازپین ها طیف گسترده‌ای از داروها را شامل می‌شوند که در جدول زیر با کلیک بر هر دارو می‌‍توانید با نحوه مصرف، آثار و عوارض آن آشنا شوید.

برای دریافت مشاوره در زمینه اضطراب و افسردگی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول